21 April 2009

Bahar Yorgunlugu

Baharla birlikte doğa canlanırken çoğumuzda bir tembellik hatta” bahar yorgunluğu” denen bir durum ortaya çıkar. Hava değişiklikleri insan biyoritmini olumsuz etkiler. Havaların ısınmasıyla birlikte çoğu kişide halsizlik, yorgunluk, eklem ağrıları, isteksizlik, uyku isteği gibi şikayetler görülmektedir. Yanlış beslenme alışkanlıkları, vitamin ve minerallerin yeterli miktarda alınmaması, hareketsiz yaşam biçimi, tiroit bezinin çalışma düzensizlikleri bahar yorgunluğunun altında yatan nedenler olabilmektedir.


Havadaki nemin artışı vücutta burun, boğaz ve nefes yollarında ödeme neden olarak akciğere giden oksijen miktarını azaltır. Vücut oksijen azalmasının etkilerini azaltmak için tedbir alır ve kan damarlarında daralmalar ortaya çıkar. Bu sebeple örneğin kalp damarları daraldığında hipertansiyon, hatta kalp krizleri, midede gastritler, ciltte damarların daralması ile kuruma ve saç dökülmeleri, genel olarak oksijen azlığına bağlı yorgunluk, baş dönmesi, halsizlik gibi şikayetler artar… Gerekli önlemler alınmazsa bu “yorgunluk” zamanla kronik hale gelir ve sağlığımızı ciddi olarak tehdit edebilir…

Bu şikayetlerin giderilmesinde özellikle C ve B vitaminleri ve antioksidanlar yönünden zengin bir beslenme yardımcı olacaktır. Vitamin içeriği zengin meyve sebzeler günde en az 5 porsiyon tüketilmesi önerilen doğal koruyuculardır. Havaların ısınmaya başlaması ile birlikte vücutta su ihtiyacı artar. Bu dönemde özellikle A,C vitaminleri ve antioksidanlarca zengin taze meyve sularının sıklıkla tüketilmesinde yarar vardır. Özel bir sağlık şikayetiniz yok ise günde 1,5-2 lt. su vücut için gereklidir.

Eğer ödeminiz varsa kiraz sapı gibi bitkilerle hazırlanacak çaylarda diüretik özellikleri ile ödemin çözülmesinde faydalı olacaktır. Vücut direncini arttıracak bir beslenme programı şikayetleri azaltacaktır. Vücudun ihtiyaç duyacağı vitamin mineralleri sağlamakta sebze-meyveler en sağlıklı kaynaktır. Ana öğünlerde taze mevsimlik sebzelerden hazırlanacak sebze yemekleri ve salatalar, ara öğünlerde ve atıştırmak içinse taze meyveler her gün sofranızda bulunmalıdır. Kan şekerinizin düşmesi yorgunluk, halsizlik şikayetlerini arttırır, bu sebeple öğün sayısını diğer zamanlara göre arttırmakta yarar vardır, az ve sık yiyerek bahar aylarında daha sağlıklı beslenmek mümkün.

Bu mevsimde, özellikle akşamları çok ağır, yağlı yemekler tüketmemeli, çay, kahve, alkol gibi içeceklerin tüketimini azaltmalısınız. Karbonhidratlar sindirimi daha zor olacağından ağırlık yapabilir bu mevsimde taze sebzeye yönelmeli, pilav, makarna, börek türü yiyecekleri daha az tüketmelisiniz. Yine bu mevsimde bolca bulunan balıkların haftada en az iki kez tüketilmesi özellikle omega yağ asitlerini yeterince almanız açısından yararlı olacaktır. Düzenli fiziksel aktivite bu dönemde hissedilen yorgunluğun atılmasında ve özellikle akşamları yapılacak açık havadaki yürüyüşler düzenli ve kaliteli bir uykuya yardımcı olacaktır.

Baharla birlikte yapılmaya başlanılan yanlış ve bilinçsiz diyetler fayda değil zarar vermekte, metabolizma hızını yavaşlatarak çoğu kez hem kilo almaya hem de yorgunluk şikayetlerinin artmasına sebep olmaktadır. Düzenli olarak haftada en az 3 gün 45 dakikalık tempolu yürüyüş, aktif ve sosyal bir yaşam sağlıklı kalmanıza yardımcı olacaktır. Bu mevsimde sıklıkla tüketmeniz gereken bazı besinler şunlardır;

Kuşburnu:Kuşburnu meyveleri A, B1, B2, C, E ve K vitaminleri ile mineral maddeler, özellikle fosfor ve potasyum elementleri bakımından oldukça zengindir. 100 gram kuşburnunda bulunan C vitamini portakaldan kat be kat daha zengindir.. Etkin bir kan temizleyici, bağırsak yumuşatıcıdır. Taze olarak tüketilebileceği gibi, suyu, taze yapılmış marmelat ve reçelleri, pastalarınızda kullanabileceğiniz lezzetli bir meyve olarak da çok yararlıdır.

Kereviz:Zengin C vitamini olması yanında kolesterol düşüren maddeler içerir. Bu mevsimde zeytinyağlı olarak veya salatasını sıkça tüketmekte fayda vardır.

Çilek: C vitamini yönünden en zengin gıdalardan biriside çilektir.Bağışıklık sistemini güçlendirir. Taze olarak doğal ortamlarda yetişmiş çilekleri bu mevsimde tüm ailenizin özellikle çocuklarınızın öğünlerinde sıkça yer vermelisiniz.

Üzüm: Kan dolaşımını arttıran en önemli gıdalardandır. A ve C vitaminleri yönünden zengin olan üzümde ayrıca bol miktarda potasyum ve demir de vardır. Mevsiminde taze olarak tüketilebileceği gibi, suyu da çok lezzetli ve besleyicidir. Öğünlerde yemeklerle beraber tüketilmesini alışkanlık haline getirin.

Erik: C vitamini açısından zengindir. İçerdiği düşük şeker oranı ile düşük glisemik indekse sahiptir ve özellikle kilo kontrolünde etkilidir. Mevsiminde sıkça tüketilmelidir. Yine bu aylarda taze eriklerden hazırlanacak reçel ve marmelatlar kış ayları boyunca da ihtiyacınız olan vitaminleri depolayacak gıdalar olacaktır.

Kayısı:Sodyum açısından fakir, potasyumdan ve vitaminlerden B karoten vitaminler açısından da çok zengin olması, önemini baharda daha da arttırmaktadır. B vitamini eksikliklerinde iştahsızlık, sinirlilik, çarpıntı gibi şikayetler görülmektedir. Ayrıca ciltteki aknelerin iyileşmesi ve kabızlığın giderilmesinde de etkilidir.

No comments: