10 bin yildir gida olarak da kullanilan keten bitkisi, etkili bir genclik, saglik ve guzellik kaynagi Keten tohumunu hayatiniza sokun.
Keten tohumunda yok yok; Kolesterol dusurucu, felc, kanser, unutkanlik onleyici, bagirsak calistirici ve temizleyici etkisi bunlardan birkaci. Uzmanlar, sivi seklinde, salatalarin uzerine serpistirilerek veya gunde bir corba kasigi seklinde tuketmeyi oneriyor.
Saglik acisindan pek cok yarari var keten tohumunun. Yuksek oranda lif, Omega-3, Omega-6 yag asitleri, protein, B12 vitamini, mineral ve amino asit iceren keten tohumu, ozellikle mide-bagirsak sistemindeki sorunlar, fazla kilolar, yuksek kolesterol, yuksek kan sekeri, kemik zayifligi, kalp-damar sagligi, romatizmal hastaliklar, bazi deri hastaliklari, yaralar, solunum yolu rahatsizliklari uzerinde olumlu etki yapiyor. Anadolu'nun hemen hemen her yerinde yetismesine ragmen, aslinda keten tohumunun, layik oldugu ilgiyi pek de goremedigini soyleyebiliriz. Hatta Turkiye'de bircok doktor bile keten tohumunun sifa dagittigindan habersiz. Oysa, gunde bir corba kasigi keten tohumu sayesinde pek cok hastaliktan uzak durmak mumkun...
Sifa kaynagi
Latince adi 'Linum Usitatissimum' ile keten, dunyada tarimi yapilan ilk urunler arasinda yer aliyor. Sadece dokumacilikta, kumas yapiminda degil, yaklasIk 10.000 yildir gida olarak da kullaniliyor keten bitkisi. Vataninin Misir oldugu dusunuluyor. Cunku milattan en az 5000 yil once Misirlilar keten bitkisini, mumyalari sarmak icin yetistirmeye baslamislar. Ancak artik Turkiye ve Hindistan dahil, tum dunyada yetisiyor. Uzmanlara gore saglik acisindan ketenin ozellikle tohumlarindan ve yagindan yararlanmak gerekiyor. Keten tohumunun yararlarindan soz eden Eskisehir Anadolu Universitesi Eczacilik Fakultesi Farmakognozi Anabilim Dali Baskani Prof. Dr. Husnu Can Baser, keten tohumunun ozellikle mide-bagirsak sistemindeki sorunlara karsi iyi geldigini ve icerdigi yuksek oranda Omega-3 yag asitleri sayesinde, adeta bir sifa kaynagi oldugunu soyluyor. Ayrica Anadolu Universitesi Tibbi ve Aromatik Bitki ve Ilac Arastirma Merkezi (TBAM) kurucusu ve eski muduru olan Baser, "Keten tohumunun, ayrica kolon kanserini onleyici etkileri hayvan deneylerinde de gosterilmistir. Keten tohumu iceren gida takviyeleriyle kandaki kolesterol seviyesinde de dusme gozlenmistir. Klinik calismalarda keten tohumu destekli gidalarin kanser ve lupus nephritis gibi hastaliklarda olumlu etki yarattigi gozlenmistir. Keten tohumu, kalp-damar hastaliklarini da onler. Ayrica eklem romatizmasindaki yararli etkilerinin keten tohumunda yuksek oranda bulunan linolenik asit ve sekoizolarisirezinol’den ileri geldigi sanilmaktadir" diyor. Uzmanlar, keten tohumunu mutlaka yasamimiza dahil etmemiz gerektigini vurguluyorlar. Bunun en onemli nedenlerinden biri de Omega-3 yag asitleri. Keten tohumunun, adeta bir somon baligi kadar Omega-3 icerdigini belirten uzmanlar, bu yaglarin ozellikle kalp sagligi acisindan vazgecilmez oldugunu belirtiyorlar. Prof. Baser, "Keten tohumu uzun zincirli Omega-3 yag asitlerine donusen alfa-linolenik asitce (ALA) zengindir. Balik yaglari gibi, bu yag asitlerinin eksIkligini gidermek amaciyla bitkisel bir kaynak tercih edenler icin gida takviyesi olarak kullanilabilir. Optimum ALA miktari gunde bir veya iki tatli kasigi (2-9 g) keten yagi alinmasiyla temin edilebilir. Tohum icinde yag iki yil sureyle muhafaza olur. Yag elde edildikten sonra dikkatle saklanmali, raf omru etiketine yazilmali, isi ve isIktan korunmalidir. Yagi dondurarak saklamak en iyi yoldur" diyor. Hem dovulmus keten tohumu hem de keten tohumu yaginin, cesitli kronik hastaliklarin tedavisinde, ozellikle de kalp rahatsizliklarinin onlenmesinde ve hormona bagli kanserlerden korunmada umit vaat ettigini belirten Baser, keten tohumunun normal diyetin parcasi olarak gida maddelerine katilarak rahatlikla kullanilabilecegini soyluyor. Baser, "Guvenirliginin yuksekligi ve baska ilaclarla etkilesmemesi nedeniyle ideal bir gida butunlestiricidir" diyor.
Zayiflatici ozelligi de var
Keten tohumunu ozellikle kadinlar icin cazip kilan en onemli ozelligi ise, zayiflatici ozellige sahip olmasi. Yillardir Misir Carsisi'nda 'sifa dagitan' Ucuzcular Gida Maddeleri Sanayi ve Ticaret A.S. Yonetim Kurulu Baskani Eczaci Dilaver Kadioglu ise bu bitki isine, egitimsiz aktarlarin degil de, mutlaka eczacilarin sahip cikmasi gerektigini savunuyor. YaklasIk 170 yillik bir gecmisi olan 'Ucuzcular Baharat'ta yaklasIk 6000 cesit baharat, ot, kok bulabilmek mumkun. Bunlardan bir tanesi de keten tohumu. Keten bitkisinin yapragindan tohumuna kadar her tarafinin yararli oldugunu belirten Kadioglu, "Keten tohumunun ayrica zayiflatici ozelligi de var. Tokluk hissi uyandirarak kisinin daha az yemek yemesine yol aciyor. Zayiflatici ozelligi, aslinda icerdigi Omega-3 yag asitlerinden kaynaklaniyor. Tipki balik gibi etkisi var keten tohumunun. Keten tohumu, somon baligi kadar Omega-3 yagi iceriyor. Gunde 1 yemek kasigi alindiginda ayda ortalama 4-5 kilo verilebilir. Ancak tabii ki bu, kisiden kisiye ve bunyeden bunyeye de degisir. Bir uzmana danismak cok onemli" diyor. Nedense 'dogal' gidalarin veya bitkilerin zararsiz olduguna inanilir Turk toplumunda. Oysa bir bitki de bilincsiz kullanildiginda saglik sorunlarina yol acabiliyor. Kadioglu, "Suyun bile fazlasi zarar. Keten tohumunu da dozunu kacirarak tuketirseniz, bagirsaklar fazla yumusar ve vucut asiri su kaybeder. Dolayisiyla asiri kilo kaybi olur. Ideali gunde bir yemek kasigi. Ama kilo sorununa gore alinmasi gereken dozaj degisebilir. Aslinda bu dozaji insanlar kendileri de ayarlayabilirler. Bagirsaklar fazla yumusamayacak sekilde kullanilirsa dozu kacirilmamis olur" diyor. Insanlarin bitkileri her derde deva olarak gormelerini yanlis buluyor Kadioglu ve ekliyor: "Insanlar genellikle bu bitkileri kullaninca duzenli olarak kullanmalari gereken ilaclari almiyorlar. Bu yanlis. Tedavilerini ihmal etmemeliler. Alinmasi gereken ilaclar alinmali. Ayrica bu bitkilerin de herhangi bir baharatcidan alinmamasi lazim.
Bilinen ciddi bir yan etkisi yok
Susama benzeyen, ancak kahverengi olan, parlak bir madde keten tohumu. Ozellikle gida sanayiinde, basta ekmekler, kurabiyeler, borekler olmak uzere pek cok unlu mamullere katilarak da kullaniliyor. Keten tohumunu yag, tohum, ya da ogutulmus toz seklinde kullanmak mumkun. Dogal Tip Dernegi Baskani Dr. Ender Sarac, "Amaca gore kullanim sekli degisir. Bazen kabuklu, bazen de kabuksuz tuketmek gerekebilir. Yeterince posali, lifli gida tuketmeyen insanlara bunu ogutmeden vermek daha yararli. Cekirdek haliyle, posali, lifli sekilde tuketmek daha iyi. Normal hazim yapabilen bir insan, cekirdek haliyle tuketebilir. Bazi kisilerde belki gaz yapabilir, ama bu kisilere de keten tohumunun uzerine bir fincan rezene cayi icmelerini oneriyorum ve sorun ortadan kalkiyor. Keten tohumunun bilinen ciddi bir yan etkisi yok" diyor. Keten tohumunun en buyuk etkisi, mushil, yani bagirsaklari calistirici olmasi. Uzmanlar ozellikle de kabizlik sorunu olan kisilere keten tohumunu oneriyorlar. Genellikle tohumlarin tuketildigini, ancak son yillarda keten tohumu yaginin da yayginlasmaya basladigini belirten Sarac, "Keten tohumu yagi bagirsaklari calistirirci, temizleyici ve ic organlarin yuzeylerini rahatlatici olarak kullaniliyor. Ayrica cildi yumusatiyor ve oksuruge karsi iyi geliyor. Kolay bozulan bir sey degil. Yani herhangi bir kavanozda uzun sure saklanabilir. Ayrica agiz boslugu, bogaz ve dis eti rahatsizliklarinda gargara olarak da kullanilabilir. Oksurukte, gicikta, ses kisIkliginda ve de gastrit gibi mide sorunlarinda da olumlu etkisi var" diyor. Keten tohumunun ciddi miktarda B12 vitamini icerdigini de sozlerine ekleyen Sarac, ozellikle vejetaryenlerin keten tohumu alimina dikkat etmeleri gerektigini vurguluyor. Sarac, "Son yillarda dunyada vejetaryenlik cok artti. Vejetaryenlerin en cok dikkat etmesi gereken konular ise kansizlik acisindan demir, cinko ve B12 vitamini. Demir ve cinko dogadaki pek cok bitkide var. Ama hayvanlar ve hayvansal protein disinda B12'nin yuksek oranda bulundugu tek gida keten tohumu. Dolayisiyla keten tohumu, ozellikle vejetaryenler icin Vitamin B12 acisindan cok gerekiyor. Her baharatcida bir eczaci olmali..."
Onemli. Her gun 1 corba kasigi keten tohumu yeterli olabilir. Keten tohumu ayni zamanda Omega-3 yag asitlerinden de cok zengin. Omega-3 de hayvansal kaynak disinda ozellikle keten tohumu, semizotu ve findikta bulunuyor. Omega-3, ozellikle kalp krizine, pek cok damar hastaliklarina, bazi bagisIklik sistemi hastaliklarina, romatizmal hastaliklara, bazi cilt hastaliklarina karsi korunmak icin gerekli. Somon baligindaki kadar Omega-3 var keten tohumunda" diyor. Son yillarda keten tohumu, ostrojene benzer maddeler icerdigi, menopoza bagli sIkâyetleri azalttigi icin de tuketilmeye baslandi. Ancak uzmanlar, menopoz donemi sIkâyetlerini gidermek icin sadece keten tohumuna degil, bir hekime de basvurulmasi ve doktor kontrolunde olunmasi gerektigini vurguluyorlar.
Keten tohumuyla genc kalin
Anti-aging, dunyada ve Turkiye'de de gittikce yayginlasmaya basladi. Insanlar 'genc yaslanmak', zayif kalmak, formunu korumak icin adeta birbirleriyle yarisiyorlar. Iste uzmanlara gore, keten tohumunun burada da olumlu etkileri var. Keten tohumunun yaslanmayi geciktirdigi belirten Sarac, "Keten tohumundaki Omega-3, Vitamin B12 ve lifler, hucreleri genc tutarak yaslanmayi geciktiriyorlar. Zayiflatici ozelligi de var bu tohumlarin. Ben hastalarima verdigim zayiflama programlarinda, sabahlari mayali gidalar yerine daha dogal tahillari on planda tutmaya calisiyorum. Ve onlara verdigim karisimlar icerisine genelde keten tohumu da oluyor. Keten tohumu hem kabizlik olusmasina engel oluyor hem de cok lifli oldugu icin de suyla, sutle ya da baska sivilarla siserek tokluk hissi de sagliyor. Ancak asiri miktarda alinirsa, sonucta bunda da yag ve vitamin oldugu icin zayiflatici etkisi olmaz. Ama 1 veya 1 bucuk corba kasigi keten tohumu, gunluk tuketim acisindan yeterli" diyor. Keten tohumunun yararlarinin pek bilinmedigine, dolayisiyla insanlarin bunu pek fazla tuketmediklerine deginiyor uzmanlar. Oysa Turkiye'nin her kosesinde bulunan bu minik tohumlar, hem sagliga hem de ekonomik olduklarindan keseye de hitap ediyorlar...
Keten tohumunun yararlari
· Mide-bagirsak sorunlarina karsi iyi gelir
· Bagirsaklari yumusatir, kabizliga karsi iyi gelir
· Kemikleri guclendirir. Ozellikle menopoz doneminde yararli
· BagisIklik sistemini guclendirir
· Menopoza bagli sIkâyetleri hafifletir
· Kalp-damar hastaliklarindan korur
· Kolesterol, seker seviyesini dengeler
· Yuksek tansiyonu dusurur
· Romatizmal hastaliklari onler
· Sinir sistemini guclendirir
· Hafizayi guclendirir
· Konsantrasyon bozukluguna karsi iyi gelir
· Yaslanmaya bagli dikkat daginikligina karsi iyi gelir
· Haricen kullanilarak yaralarin cabuk iyilesmesini saglar
· Egzama ve sedef hastaliklarinda kullanilir
· Nasirlarda kompres olarak kullanilir
· Solunum yolu hastaliklarinda olumlu etki yapar
· Ruhsal bozukluklara karsi iyi gelir
· Oksurugu giderir
· Agiz boslugu, bogaz ve dis eti rahatsizliklarinda gargara olarak kullanilir
· Lifleri sanayide, ozellikle dokumacilikta kullanilir
Keten tohumu ne icerir?
· Omega-3, Omega-6 ve Omega-9 yag asitleri
· Yuksek oranda cozunur ve cozunmez lif
· Protein*
No comments:
Post a Comment