ASPIRIN: HARIKA ILAÇ
Dünyaca ünlü saglik dergisi Men s Health in, uzman görüslerine basvurarak yaptigi bir derlemede faydalari saymakla bitirilemeyen Aspirininin iyilestirici etki yaptigi belirlenen 12 yeni hastalik daha masaya yatirildi. Amerikan Kalp Vakfi nin sözcüsü olan ve Mayo Clinic te ilaç uzmani olarak görev yapan Dr. Gerald Fletcher, "Bu kadar farkli amaçlarla kullanilabilecek baska bir ilaç yok. Hala Aspirin in yeni faydalarini bulmaya devam ediyoruz" diyor.
Iste mucize ilacin 12 yeni marifeti....
Kaşıntıyı kesiyor:
Birkaç tablet Aspirin i ezip toz haline getirin. Elde ettiginiz tozu bir miktar nemlendiriciyle karistirip kasinan bölgeye sürün. Bu losyon Aspirin in cilde nüfuz etmesini saglayacak ve kasintiyi durduracaktir.
Tansiyonu düsürüyor:
Ispanyol bilimadamlarinin yaptigi bir arastirma, Aspirin in yüksek tansiyona iyi geldigini ortaya koydu. Her gün alinan 100 miligram aspirin büyük ve küçük tansiyonu belirgin oranda düsürüyor.
Ancak uzmanlar uyariyor: Aspirini sabah degil, geceleri içmelisiniz.
Günes yanigina karsi:
Yazin bir anda korunmasiz olarak günesin altinda kalmaktan kaynaklanan yaniklar bir hayli can yakicidir ve ardindan cildin kabarciklar seklinde su toplamasina neden olur. Ancak çok fazla günes altinda kaldiktan en az bir-iki saat sonra alinacak iki adet Aspirin hem yanmayi hem de cildin su toplanmasini azaltir.
Kalp dostu:
Günde en az 75 miligram Aspirin almak kani inceltip damar iltihaplanmasini önleyerek kalp hastaliklari riskini yüzde 30 oraninda düsürebiliyor. Gögüs agrisi hissedildiginde bir
Aspirin çignemek, olasi kalp krizini bastan önlemeye yardimci oluyor ve kriz geçirilmisse bile bunun yarattigi tahribati azaltiyor.
Nasira iyi geliyor:
5-6 adet Aspirin i toz haline getirip yarimsar çay kasigi su ve limon suyuyla karistirin. Nasirli bölgeye bu karisimi sürdükten sonra üzerini sicak ve nemli bir bezle 10 dakika örtün. Aspirin in içindeki asit nasiri yumusatacak ve süngertasiyla biraz ovduktan sonra nasiriniz düzelecektir.
Prostati önlüyor:
Ünlü saglik merkezi Mayo Clinic in uzmanlari tarafindan 1400 erkek üzerinde 5.5 yil boyunca yapilan bir arastirma, prostat riskinin her gün Aspirin içen erkeklerde iki kat azaldigini gösterdi.
Kolon kanserini önlüyor:
Aile bireylerinizden biri kolon kanseriyse her gün Aspirin içmenizde büyük fayda var. Zira arastirmalara göre günde 81 miligram Aspirin alan erkeklerde kolon kanseri riski, almayanlara göre yüzde 50 oraninda düsebiliyor.
Uçuklari geçiriyor:
Macar uzmanlar tarafindan yapilan bir arastirmaya göre, her gün alinacak 125 miligram Aspirin uçuklarin cilt üzerindeki ömrünü ortalama 8 günden 5 güne düsürerek, neredeyse yari yariya azaltabiliyor. Aspirin, uçuga neden olan iltihabi da azaltarak, etkilenmis bölgenin daha çabuk iyilesmesini sagliyor.
Alzheimer dan koruyor:
Hollanda daki Erasmus Tip Merkezi nde görevli bilim adamlari tarafindan yapilan bir arastirmaya göre birkaç yil boyunca düzenli Aspirin kullananlarda Alzheimer hastaligina yakalanma riski, bu ilaci düzensiz kullananlara göre yaklasik yüzde 80 oraninda daha az ortaya çikiyor.
Kadinda kisirliga iyi geliyor:
Arjantinli uzmanlar, çocuk sahibi olamayan bir grup kadin üzerinde testler yapti. Kadinlardan bir bölümüne sadece kisirlik ilaci, diger gruba ise kisirlik ilaciyla birlikte 100 miligram Aspirin verildi. Aspirin, yumurtalikta kan dolasimini artirdigi için, ilaci Aspirinle alanlarin hamile kalma sansi yüzde 40 artti. Sadece kisirlik ilaci alanlarda ise yüzde 20 artis görüldü.
Sigilleri söküp atiyor:
Bir parça bant alin, ortasina yuvarlak bir delik açin ve bu delik tam sigilin üzerine gelecek sekilde banti cildinize yapistirin. Ucu banttan disari çakan sigilin üzerine, daha önce toz haline getirdiginiz Aspirin i sürün ancak cildinizin diger taraflarina bulastirmayin. Sonra bunun üzerini baska bir bantla kapatip ayni islemi üç gece üst üste uygulayin.
Sigiliniz iyilesecektir.
Felçten koruyor:
Felcin nedeni kan pihtilasmasi. Aspirin in en önemli özelligi de pihtilasmayi önlemesi. Her gün alinacak bir Aspirin in, felç geçirmis erkeklerde yeni bir felç riskini yüzde 25 oraninda önledigi biliniyordu.
Bundan yola çikan uzmanlar, genel olarak felç riski tasiyanlarda da ayni oranda etkili olacagini düsünüyor. Hatta bazi arastirmalar bu oranin daha da yüksek olabilecegini gösteriyor.
Dikkat Aspirin midenizi delebilir!
Bu yeni faydalariyla Aspirin in gerçekten mucize ilaç oldugu bir kez daha kanitlandi. Ancak her ilaç gibi Aspirin in de zararli etkileri olabiliyor. Uzmanlar özellikle mide hastalarini uyariyor: Dikkat, Aspirin mideyi delebilir. Çünkü mide asit salgilayan bir organ. Aspirin veya romatizma ilaçlari* midenin koruyucu örtüsünü ortadan kaldiriyor. Böylece iç örtü asitle dogrudan temasa geçiyor.
KAYNAK:STED DERGISI
23 November 2006
15 November 2006
Beslenme
Beynimiz vucudumuzun kucuk bir bolumunu olustursa da, yiyeceklerle alinan enerjinin yuzde yirmisini harcar. Belirli yiyecekler algilama yetenegimizi arttirir, daha verimli yapar, daha hizli dusunmemizi ve dikkatimizi daha iyi vermemizi saglar.
BELLEK
HAVUC: Hatirlama yetenegimizi arttirir, cunku havuc beyin metabolizmasini canlandirir. Bir sey ezberlerken bir ufak tabak sivi yagli havuc salatasi yiyin.
ANANAS: Tiyatro sanatcilarinin ve muzisyenlerin ihtiyaci olan bir meyvedir. Ornegin uzun bir metin ezberleyebilmek icin fazla miktarda C vitaminine ihtiyac vardir. Ayrica onemli bir eser halinde element olan mangan icerir.
AVOKADO: Kisa sureli bellek icindir (Ornegin alisveris listesini yaparken).
Fazla miktarda yag asidi icerir. Yarim avokado yeterlidir.
MUTLULUK
KIRMIZI BIBER: Ne kadar aci olursa o kadar iyidir. Aroma maddeleri vucudun kendi mutluluk hormonu endorphinin salgilanmasini hareketlendirir. En iyisi cig yenmeli.
CILEK: Stresi giderir. Lifli maddesi mutluluk verir. Dozu en az 150 gram.
MUZ: Sirri serotonin. Bu maddeye beynimizin mutlu olmasi icin ihtiyaci
vardir.
OGRENME
LAHANA: Sinirliligi giderir (tiroit bezlerinin aktivitesini yavaslattigi icin). Daha stressiz ogrenilir (ornegin sinav oncesi).
LIMON: C vitamininden dolayi canlandirir, algilama yetenegini artirir. Dil ogrenme kursundan once 1 bardak limon suyu icin.
YABAN MERSINI: Uzun sureli bir ogrenmede ideal bir meyvedir. Beynin kanladaha iyi beslenmesini saglar.
DIKKAT VERME
KARIDES: Beyin besinidir. Vucuda onemli omega 3 yag asitleri saglar. Dikkat verme suresini daha uzatir.
SOGAN: Asiri yipranmaya, fiziksel yorgunluga karsi. Kani sulandirir, beyin oksijeni daha iyi alir.
CEVIZ, FINDIK, FISTIK: Konferanslarda, konserlerde, uzun araba yolculuklarinda, sinirleri kuvvetlendirirken, beyindeki haber alma maddelerinin olusumunu hareketlendirirler.
YARATICILIK
ZENCEFIL: Icerdigi maddeler beynin yeni fikirler uretmesini saglar. Kan sulandigi icin vucutta daha serbest akar, beyin oksijenle beslenir.
KIMYON: Insanin aklina birden bir fikir getirtir. Icerdigi ucucu yaglar butun sinir sistemini uyarir, ancak yaratici dusunce sartiyla. Aniden bir fikre, bir bulusa ihtiyaci olan kimyon cayi icmelidir (bir fincana iki tatli kasigi dolusu kimyonla).
STRESE KARSI
Gerginsek ne yapariz? Bir fincan kahve veya bir kola iceriz. Bu da yetmezse cikolata ve hamburger yeriz. Boylece daha fazla strese gireriz. Besleyici maddelerin eksIkligi, cok miktarda kafein ve seker sinirleri iyice bozar dahasi vucudun savunma sistemini, direncini zayiflatir. Dogru bir beslenme
stresli zamanlarin ustesinden gelmemizde bize yardimci olacaktir. Bunun icin de yanlis aliskanliklarimizi degistirmemiz gerekecektir.
KAHVALTI ONEMLIDIR
Kahvalti etmeden disari cikmayin. Sabahlari enerji depomuz bostur,beynin akaryakiti yoktur. Bu yuzden yataktan kalkinca biraz hassas, alingan, sinirli ve dikkatsiz olmamiza sasirmamali. Okul cocuklari ile yapilan bir arastirmada iyi bir kahvalti edenlerin daha verimli olduklari ortaya cikmistir. Kahvaltida karbonhidrat ile protein dogru bir karisimdir.Ornegin kepek veya cavdar ekmegi ile peynir veya yulaf ezmesi ile meyve veya yogurt. Kahveyi azaltin. Sabahlari bir iki fincan kahve uyku sersemliginizi gidermede yardimci olur. Fazlasi ise sadece kalp carpintisina ve huzursuzluga, daha sonralari da uykusuzluga yol acmakla kalmayip hassas insanlarda korkuya ve endiseye de neden olur. Kolali ickiler de kafeinicerir.
Cikolata yerine meyve yiyin. Arada bir yenen cikolataya bir diyecegimiz yok. Fakat fazla miktarda seker kan sekerini altust eder. Seker miktari once artar, sonra hemen duser. Sonucta yorgunluk ve tatlilara karsi istek ortaya cikar. Buna karsilik meyve veya kepek, cavdar urunleri organizma
tarafindan daha yavas enerjiye donusturulur, kan sekerinin dengesibozulmaz.
Sik sIk bir seyler atistirin. Buyuk porsiyonlu ve yagli yemekler hemen hemen uyku ilaci etkisi yapar. Fazla yag ayrica bagisIklik sistemini zayiflatir. Fakat gunde bir cok defa yenen birkac lokmalik bir sey enerjiyi ayni duzeyde tutar.
Alkolun olumsuz etkisi. Cok fazla alkol acisini ertesi sabah sadece bas agrisi ile degil, unutkan ve dikkatsiz olmakla cikarir.
SINIR BESINLERI
Onemli anti-stres maddeleri mineral olarak kalsiyum (sut urunlerinde, yesil sebzelerde) ve magnezyumdur (kepek, cavdar, baklagiller, bal kabagi ve aycicegi cekirdegi). B vitaminleri grubu ayni zamanda sinir vitaminleri olarak adlandirilir. B vitaminleri ette, balikta, kepek cavdar urunlerinde
ve koyu yesil sebzelerde bulunur. Sunu da aklinizdan cikarmamalisiniz;stres vitaminlere ve minerallere olan ihtiyaci arttirir. Bunun stratejisi sudur: bol miktarda antioksidan vitaminler, yani C, E, beta-karotin vitaminleri ve selen. Pratik olarak bunun anlami: Gunde bes kere ufak porsiyonlar halinde meyve veya sebze, her gun zeytinyagi soslu salata ve
yulaf ezmesi veya kepek ya da cavdar ekmegi yemektir. Selen kepek ve cavdarin disinda balikta da bulunur.
Beynimiz vucudumuzun kucuk bir bolumunu olustursa da, yiyeceklerle alinan enerjinin yuzde yirmisini harcar. Belirli yiyecekler algilama yetenegimizi arttirir, daha verimli yapar, daha hizli dusunmemizi ve dikkatimizi daha iyi vermemizi saglar.
BELLEK
HAVUC: Hatirlama yetenegimizi arttirir, cunku havuc beyin metabolizmasini canlandirir. Bir sey ezberlerken bir ufak tabak sivi yagli havuc salatasi yiyin.
ANANAS: Tiyatro sanatcilarinin ve muzisyenlerin ihtiyaci olan bir meyvedir. Ornegin uzun bir metin ezberleyebilmek icin fazla miktarda C vitaminine ihtiyac vardir. Ayrica onemli bir eser halinde element olan mangan icerir.
AVOKADO: Kisa sureli bellek icindir (Ornegin alisveris listesini yaparken).
Fazla miktarda yag asidi icerir. Yarim avokado yeterlidir.
MUTLULUK
KIRMIZI BIBER: Ne kadar aci olursa o kadar iyidir. Aroma maddeleri vucudun kendi mutluluk hormonu endorphinin salgilanmasini hareketlendirir. En iyisi cig yenmeli.
CILEK: Stresi giderir. Lifli maddesi mutluluk verir. Dozu en az 150 gram.
MUZ: Sirri serotonin. Bu maddeye beynimizin mutlu olmasi icin ihtiyaci
vardir.
OGRENME
LAHANA: Sinirliligi giderir (tiroit bezlerinin aktivitesini yavaslattigi icin). Daha stressiz ogrenilir (ornegin sinav oncesi).
LIMON: C vitamininden dolayi canlandirir, algilama yetenegini artirir. Dil ogrenme kursundan once 1 bardak limon suyu icin.
YABAN MERSINI: Uzun sureli bir ogrenmede ideal bir meyvedir. Beynin kanladaha iyi beslenmesini saglar.
DIKKAT VERME
KARIDES: Beyin besinidir. Vucuda onemli omega 3 yag asitleri saglar. Dikkat verme suresini daha uzatir.
SOGAN: Asiri yipranmaya, fiziksel yorgunluga karsi. Kani sulandirir, beyin oksijeni daha iyi alir.
CEVIZ, FINDIK, FISTIK: Konferanslarda, konserlerde, uzun araba yolculuklarinda, sinirleri kuvvetlendirirken, beyindeki haber alma maddelerinin olusumunu hareketlendirirler.
YARATICILIK
ZENCEFIL: Icerdigi maddeler beynin yeni fikirler uretmesini saglar. Kan sulandigi icin vucutta daha serbest akar, beyin oksijenle beslenir.
KIMYON: Insanin aklina birden bir fikir getirtir. Icerdigi ucucu yaglar butun sinir sistemini uyarir, ancak yaratici dusunce sartiyla. Aniden bir fikre, bir bulusa ihtiyaci olan kimyon cayi icmelidir (bir fincana iki tatli kasigi dolusu kimyonla).
STRESE KARSI
Gerginsek ne yapariz? Bir fincan kahve veya bir kola iceriz. Bu da yetmezse cikolata ve hamburger yeriz. Boylece daha fazla strese gireriz. Besleyici maddelerin eksIkligi, cok miktarda kafein ve seker sinirleri iyice bozar dahasi vucudun savunma sistemini, direncini zayiflatir. Dogru bir beslenme
stresli zamanlarin ustesinden gelmemizde bize yardimci olacaktir. Bunun icin de yanlis aliskanliklarimizi degistirmemiz gerekecektir.
KAHVALTI ONEMLIDIR
Kahvalti etmeden disari cikmayin. Sabahlari enerji depomuz bostur,beynin akaryakiti yoktur. Bu yuzden yataktan kalkinca biraz hassas, alingan, sinirli ve dikkatsiz olmamiza sasirmamali. Okul cocuklari ile yapilan bir arastirmada iyi bir kahvalti edenlerin daha verimli olduklari ortaya cikmistir. Kahvaltida karbonhidrat ile protein dogru bir karisimdir.Ornegin kepek veya cavdar ekmegi ile peynir veya yulaf ezmesi ile meyve veya yogurt. Kahveyi azaltin. Sabahlari bir iki fincan kahve uyku sersemliginizi gidermede yardimci olur. Fazlasi ise sadece kalp carpintisina ve huzursuzluga, daha sonralari da uykusuzluga yol acmakla kalmayip hassas insanlarda korkuya ve endiseye de neden olur. Kolali ickiler de kafeinicerir.
Cikolata yerine meyve yiyin. Arada bir yenen cikolataya bir diyecegimiz yok. Fakat fazla miktarda seker kan sekerini altust eder. Seker miktari once artar, sonra hemen duser. Sonucta yorgunluk ve tatlilara karsi istek ortaya cikar. Buna karsilik meyve veya kepek, cavdar urunleri organizma
tarafindan daha yavas enerjiye donusturulur, kan sekerinin dengesibozulmaz.
Sik sIk bir seyler atistirin. Buyuk porsiyonlu ve yagli yemekler hemen hemen uyku ilaci etkisi yapar. Fazla yag ayrica bagisIklik sistemini zayiflatir. Fakat gunde bir cok defa yenen birkac lokmalik bir sey enerjiyi ayni duzeyde tutar.
Alkolun olumsuz etkisi. Cok fazla alkol acisini ertesi sabah sadece bas agrisi ile degil, unutkan ve dikkatsiz olmakla cikarir.
SINIR BESINLERI
Onemli anti-stres maddeleri mineral olarak kalsiyum (sut urunlerinde, yesil sebzelerde) ve magnezyumdur (kepek, cavdar, baklagiller, bal kabagi ve aycicegi cekirdegi). B vitaminleri grubu ayni zamanda sinir vitaminleri olarak adlandirilir. B vitaminleri ette, balikta, kepek cavdar urunlerinde
ve koyu yesil sebzelerde bulunur. Sunu da aklinizdan cikarmamalisiniz;stres vitaminlere ve minerallere olan ihtiyaci arttirir. Bunun stratejisi sudur: bol miktarda antioksidan vitaminler, yani C, E, beta-karotin vitaminleri ve selen. Pratik olarak bunun anlami: Gunde bes kere ufak porsiyonlar halinde meyve veya sebze, her gun zeytinyagi soslu salata ve
yulaf ezmesi veya kepek ya da cavdar ekmegi yemektir. Selen kepek ve cavdarin disinda balikta da bulunur.
Kozm"etik" yalanlar!
Gunumuz insaninin hayatina belki de gereginden fazla giren kozmetiklerin bazi yan tesirlerini hatirlatmak gerekiyor. ABD'de yapilan bir arastirma, kozmetiklerde, 800'den fazla zararli kimyevi madde bulundugunu ortaya cikardi.
Deodorantlar, parfumler, nemlendiriciler, rujlar, pudralar, maskaralar, rimeller, sampuanlar, tiras losyonlari, sac boyalari, kremler, kapaticilar, kirisIklik gidericiler ve istege gore cok degisIk markalardaki kozmetik urunler; guzellesmek ve kendini daha iyi hissetmek icin yaygin olarak kullaniliyor.
Kozmetik harcamalarinin, temel ihtiyac maddeleriyle kiyaslandiginda cok yuksek bir maddî karsiligi var. Turkiye gibi bir ulkede onlarca temel ihtiyac maddesi icin para yetistirmeye calisan insanlar, harcamalarinin yuzde ucune yakin miktarini kozmetige ayiriyor.
Kozmetiklerin sagligimiza verdigi zararlar hatirlatilinca asagidaki itirazlar akla gelebilir:
• Niye zarari olsun, bunlar zaten saglik ve guzellik icin uretilmiyor mu?
• Kozmetik uretici firmalar urunleri guvenli olmasa satmazlar, degil mi?
• Bu urunlerin sagligimiza uygun olup olmadigini devlet mutlaka denetliyordur.
• Hem zararli olsalar, kulagimiza gelirdi!
Ne var ki, Eylul 2002'de yayimlanan bir haber bu konuda oldukca uyarici. Haber soyle;
"Guzelligin bedeli agir! ABD Ulusal Meslekî Guvenlik ve Saglik Enstitusu'nun yaptigi bir arastirma, kozmetiklerde, 800'den fazla zararli kimyevi madde bulundugunu ortaya cikardi. Ote yandan, parfumlerin icinde bulunan kimyevi maddelerin, sinir sistemi bozuklugu, nefes duzensizligi ve alerjik reaksiyonlara yol acabildigi tespit edildi."
Her kadinin yilda ortalama 2 kilo kozmetik urun kullandigi Amerika'da, Kongre'nin yaptirdigi arastirmaya gore, kozmetiklerin 800'den fazla zehirli madde ihtiva ettiginin; ayrica kanser, alerjik reaksiyon ve dogum kusurlarina sebep oldugunun ortaya konmasi; yukaridaki haberi teyit etmekte.
Kozmetiklerin kullanildigi vucut bolgelerinde sebep olduklari enfeksiyonlar da unutulmamali. Kozmetiklerin sagliga zararli olmasina kasten olmasa da goz yumuldugu, biraz da izin verildigi soylenebilir. Cunku kozmetiklerin uzerinde, saglik acisindan hem uretici hem de tuketiciler tarafindan yiyecekler ve ilaclar kadar cok durulmuyor.
Siradan bir el kreminde ne kadar kimyevi madde var biliyor musunuz?
Kozmetik maddelerden sac spreyleri, parfumler ve pudralar solunum yoluyla; rujlar ve sprey tarzinda kullanilan bazi parfumler yutularak; goz cevresi icin pazarlanan urunler o bolgedeki ince deri ve mukoza tarafindan emilerek; yine sac boyalari, kremler ve benzeri sekilde cilde uygulananlari da deriden vucuda giriyor.
Kozmetiklerin uretiminde kanser yapici ve alerjik ozelligi one cikan yuzlerce madde kullaniliyor. Her kimyevi maddenin bir veya daha fazla yan tesiri bulunmakta. Yuz kremleri ve goz civarinda kullanilan kozmetiklerin, mikrobik bulasmalara sebep oldugu da biliniyor.
Ucuz yolla petrolden parfum
Kozmetik urunleri; kanser, alerji, tahris ve direncin bozulmasi disinda da saglik sakincalari tasiyor.
Daha ucuz ve yaygin kullanilmasinin saglanmasi icin parfumlerin yuzde 95'i sentetik olarak petrolden elde ediliyor ve bunlar benzen ve aldehitler ile benzeri zehirli maddeler. Mesela, parfumlerde kullanilan benzoinin, farelerin lenf dugumlerinin genislemesine, dalaklarinin buyumesine ve karacigerlerinin zarar gormesine sebep oldugu gosterilmistir.
Parfum yalnizca kullanici degil, yakinindaki migren hastalari icin de menfi tesire sahip. Parfum ve kolonya kokulari, migren hastalarinin beyninde elektrik faaliyetinin degismesine yol acarak; migren agrilarinin baslamasina sebep olabiliyor.
Parfumlerde kullanilan koku maddelerinin kisilerin hassasiyetine gore ortaya cikardigi menfi belirtileri soyle siralayabiliriz:
• Goz yasarmasi veya kurumasi,
• Cift gorme,
• Hapsirma,
• Burun tikanikligi,
• Kulak cinlamasi,
• Kulak agrisi,
• Bas donmesi,
• Oksuruk,
• Nefes darligi,
• Yutkunmada zorluk,
• Astim krizi,
• Bas agrilari,
• Uyumsuzluk,
• Kisa sureli hafiza kaybi,
• Yogunlasma bozuklugu,
• Mide bulantisi,
• Endise,
• Cabuk kizma,
• Huzursuzluk,
• Isilik,
• Kurdesen,
• Egzama,
• Eklem ve kas agrilari,
• Kalp atisinda bozukluk,
• Hipertansiyon,
• Lenf bezlerinde sislik.
Kozmetikler hayatimizda hak ettiginden fazla yer kapliyor!
Cilt guzelligi icin kullanilan urunlerin cogu, icinde cilde dusman maddeler bulundurdugundan; tabii cilt guzelliginin daha erken kaybedilmesine sebep oluyor. Dolayisiyla telafisi icin, kisiyi kozmetik bagimlisi yapiyor.
Kozmetik urunler, gerekmedikce kullanilmamali, kullanma ihtiyaci hekim veya uzman tavsiyesine dayandirilmali; kullanildiginda en azindan belirli denetim standartlarina uygun olanlardan ve cok dusuk miktarlarda kullanilmali. Bu tur urunler en kisa zamanda yikanarak vucuttan uzaklastirilmalidir.
Prof. Dr. Yusuf SAHIN
Gunumuz insaninin hayatina belki de gereginden fazla giren kozmetiklerin bazi yan tesirlerini hatirlatmak gerekiyor. ABD'de yapilan bir arastirma, kozmetiklerde, 800'den fazla zararli kimyevi madde bulundugunu ortaya cikardi.
Deodorantlar, parfumler, nemlendiriciler, rujlar, pudralar, maskaralar, rimeller, sampuanlar, tiras losyonlari, sac boyalari, kremler, kapaticilar, kirisIklik gidericiler ve istege gore cok degisIk markalardaki kozmetik urunler; guzellesmek ve kendini daha iyi hissetmek icin yaygin olarak kullaniliyor.
Kozmetik harcamalarinin, temel ihtiyac maddeleriyle kiyaslandiginda cok yuksek bir maddî karsiligi var. Turkiye gibi bir ulkede onlarca temel ihtiyac maddesi icin para yetistirmeye calisan insanlar, harcamalarinin yuzde ucune yakin miktarini kozmetige ayiriyor.
Kozmetiklerin sagligimiza verdigi zararlar hatirlatilinca asagidaki itirazlar akla gelebilir:
• Niye zarari olsun, bunlar zaten saglik ve guzellik icin uretilmiyor mu?
• Kozmetik uretici firmalar urunleri guvenli olmasa satmazlar, degil mi?
• Bu urunlerin sagligimiza uygun olup olmadigini devlet mutlaka denetliyordur.
• Hem zararli olsalar, kulagimiza gelirdi!
Ne var ki, Eylul 2002'de yayimlanan bir haber bu konuda oldukca uyarici. Haber soyle;
"Guzelligin bedeli agir! ABD Ulusal Meslekî Guvenlik ve Saglik Enstitusu'nun yaptigi bir arastirma, kozmetiklerde, 800'den fazla zararli kimyevi madde bulundugunu ortaya cikardi. Ote yandan, parfumlerin icinde bulunan kimyevi maddelerin, sinir sistemi bozuklugu, nefes duzensizligi ve alerjik reaksiyonlara yol acabildigi tespit edildi."
Her kadinin yilda ortalama 2 kilo kozmetik urun kullandigi Amerika'da, Kongre'nin yaptirdigi arastirmaya gore, kozmetiklerin 800'den fazla zehirli madde ihtiva ettiginin; ayrica kanser, alerjik reaksiyon ve dogum kusurlarina sebep oldugunun ortaya konmasi; yukaridaki haberi teyit etmekte.
Kozmetiklerin kullanildigi vucut bolgelerinde sebep olduklari enfeksiyonlar da unutulmamali. Kozmetiklerin sagliga zararli olmasina kasten olmasa da goz yumuldugu, biraz da izin verildigi soylenebilir. Cunku kozmetiklerin uzerinde, saglik acisindan hem uretici hem de tuketiciler tarafindan yiyecekler ve ilaclar kadar cok durulmuyor.
Siradan bir el kreminde ne kadar kimyevi madde var biliyor musunuz?
Kozmetik maddelerden sac spreyleri, parfumler ve pudralar solunum yoluyla; rujlar ve sprey tarzinda kullanilan bazi parfumler yutularak; goz cevresi icin pazarlanan urunler o bolgedeki ince deri ve mukoza tarafindan emilerek; yine sac boyalari, kremler ve benzeri sekilde cilde uygulananlari da deriden vucuda giriyor.
Kozmetiklerin uretiminde kanser yapici ve alerjik ozelligi one cikan yuzlerce madde kullaniliyor. Her kimyevi maddenin bir veya daha fazla yan tesiri bulunmakta. Yuz kremleri ve goz civarinda kullanilan kozmetiklerin, mikrobik bulasmalara sebep oldugu da biliniyor.
Ucuz yolla petrolden parfum
Kozmetik urunleri; kanser, alerji, tahris ve direncin bozulmasi disinda da saglik sakincalari tasiyor.
Daha ucuz ve yaygin kullanilmasinin saglanmasi icin parfumlerin yuzde 95'i sentetik olarak petrolden elde ediliyor ve bunlar benzen ve aldehitler ile benzeri zehirli maddeler. Mesela, parfumlerde kullanilan benzoinin, farelerin lenf dugumlerinin genislemesine, dalaklarinin buyumesine ve karacigerlerinin zarar gormesine sebep oldugu gosterilmistir.
Parfum yalnizca kullanici degil, yakinindaki migren hastalari icin de menfi tesire sahip. Parfum ve kolonya kokulari, migren hastalarinin beyninde elektrik faaliyetinin degismesine yol acarak; migren agrilarinin baslamasina sebep olabiliyor.
Parfumlerde kullanilan koku maddelerinin kisilerin hassasiyetine gore ortaya cikardigi menfi belirtileri soyle siralayabiliriz:
• Goz yasarmasi veya kurumasi,
• Cift gorme,
• Hapsirma,
• Burun tikanikligi,
• Kulak cinlamasi,
• Kulak agrisi,
• Bas donmesi,
• Oksuruk,
• Nefes darligi,
• Yutkunmada zorluk,
• Astim krizi,
• Bas agrilari,
• Uyumsuzluk,
• Kisa sureli hafiza kaybi,
• Yogunlasma bozuklugu,
• Mide bulantisi,
• Endise,
• Cabuk kizma,
• Huzursuzluk,
• Isilik,
• Kurdesen,
• Egzama,
• Eklem ve kas agrilari,
• Kalp atisinda bozukluk,
• Hipertansiyon,
• Lenf bezlerinde sislik.
Kozmetikler hayatimizda hak ettiginden fazla yer kapliyor!
Cilt guzelligi icin kullanilan urunlerin cogu, icinde cilde dusman maddeler bulundurdugundan; tabii cilt guzelliginin daha erken kaybedilmesine sebep oluyor. Dolayisiyla telafisi icin, kisiyi kozmetik bagimlisi yapiyor.
Kozmetik urunler, gerekmedikce kullanilmamali, kullanma ihtiyaci hekim veya uzman tavsiyesine dayandirilmali; kullanildiginda en azindan belirli denetim standartlarina uygun olanlardan ve cok dusuk miktarlarda kullanilmali. Bu tur urunler en kisa zamanda yikanarak vucuttan uzaklastirilmalidir.
Prof. Dr. Yusuf SAHIN
01 November 2006
HERGÜN YAPILMASI GEREKENLER
- HUCRELERIMI TEMIZLEMEK ICIN ELMA SIRKESI VE GUNDE 1TATLI KASIGI BAL
- KARACIGER BOBREK VE DALAGIMI TEMIZLEMEK ICIN ZAMAN ZAMAN KARA HINDIBA CAYI
- KARACIGERIMIN TEMIZLEME ENZIMINI ARTTIRMAK ICIN SABAHLARI MAYDANOZ VE LIMON KARISIMI
- KARACIGERIMIN SAFRA ASIDINI ARTTIRMAK ICIN OMEGA-3 HAPI
- SAFRA SIVISININ MIKTARINI ARTTIRMAK ICIN ZERDECAL
- BIR GUNDE BAGIRSAKLARA BOSALMASI GEREKEN ORTALAMA 1 LITRELIK SAFRA SIVISINI OLUSTURABILMEK ICIN GUNDE 2 LITRE SU
- KARACIGERIMI ZEHIRLERDEN ARINDIRMAK ICIN GUNDE 1 TATLI KASIGI DEVEDIKENI TOHUMU
- SAFRA KESEMI UYARMAK ICIN YEMEKLERIN ARASINDA LIMON SIKILMIS TURP
- ESKIMIS HUCRELERIMIN YERINE YENILERININ OLUSUMUNU SAGLAMAK ICIN GUNDE 22 MG CINKO HAPI
BAZI TIBBİ BİTKİ TÜRLERİ
ACI BAKLA Semen Lupini Şeker hastalığına karşı kullanılır.
ACI YONGA Lignum Quassiae İştah açıcı, kuvvet verici, kurt ve ateş düşürücü
ADAÇAYI Salvia officinalis Gaz söktürücü, antiseptik, kuvvet verici ve uyarıcı
ALIÇ Fructus Crataegi Özellikle kalp üzerinde etkili, idrar söktürücü, kabız
ALTINOTU Herba Ceterachi İdrar söktürücü ve kabız etkileri vardır. Basura karşı, haricen kullanılır.
AMBER Ambra Grisea Kaşalot balığından elde edilir. Kalbi kuvvetlendirir, iştah açar ve cinsel arzuyu artırır.
ANASON Fructus Anisi Vulgaris Gaz söktürücü, iştah açıcı, süt artırıcı ve uyku vericidir.
ANDIZ KÖKÜ Radix Helenii Safra söktürücü, öksürük kesici, göğüs yumuşatıcı,kuvvet verici ve kurt düşürücüdür.
ARDIÇ TOHUMU Fructus Juniperi İdrar artırıcı, terletici, midevî ve antiseptik özellikleri vardır.
ASPİR Flos Carthami Romatizma ağrılarına karşı etkilidir. Dahilen terletici, kurt düşürücü ve adet getiricidir.
BALIKOTU Fructus Cocculi indici Dahilen kurt düşürücü, sara nöbetlerini azaltıcı olarak kullanılır. Tehlikeli bir drogdur.
BAMYA ÇİÇEĞİ Flos Hibisci Dahilen göğüs yumuşatıcı, lapa halinde haricen çıbanları olgunlaştırıcıdır.Kabızlığa karşı etkili ve zararsız bir drogdur.
BESBASE Rhizoma Polypodii Müshil, safra ve balgam söktürücü ve kurt düşürücü etkilere sahiptir.
BİBERİYE Folium Rosmarini Dahilen kabız, hazım sistemi uyarıcısı, safra artırıcı ve idrar söktürücü, haricen ise iltihaplı yaraların tedavisinde kullanılır.
BÖĞÜRTLEN Folium Rubi Kabız, kuvvet verici, idrar söktürücü ve şeker hastalığına karşı kullanılır. Bademcik iltihaplarında da gargara yapılır.
CİVAN PERÇEMİ Herba Millefolii İdrar artırıcı, iştah açıcı, gaz söktürücü, adet söktürücü ve yara iyileştiricidir.
ÇAKŞIROTU KÖKÜ Ferulae meifoliae Cinsel kudreti artırıcı olarak etkilidir.
ÇAM SAKIZI Terebenthina Communis Solunum ve idrar yolları hastalıklarında kullanılan etkili bir antiseptiktir.
ÇEKEM Fructus Visci albi Kabız, idrar artırıcı, kusturucu, kuvvet verici ve tansiyon düşürücü etkileri vardır. Romatizma ağrılarında kullanılır.
ÇÖREKOTU Semen Nigellae İdrar ve süt artırıcı, iştah açıcı ve adet söktürücüdür.
ÇÖVEN KÖKÜ Radix Saponariae albae Tedavide nadiren kullanılır. Bilhassa tahin helvası yapımında kullanılır. İdrar ve balgam söktürücüdür.
DAĞÇAYI Sideritis Uyarıcı, gaz söktürücü, iştah açıcı ve mide ağrılarını kesici özelliklere sahiptirler.
DEFNE YAPRAĞI Folium Lauri Terletici, antiseptik ve midevi etkilere sahiptir.
DEVE ÇÖKERTEN Fructus Tribuli Taş düşürücü, idrar söktürücü ve kuvvet verici olarak kullanılmaktadır.
DEMİR HİNDİ Pulpa Tamarindorum Müshil ve müleyyin bir etkiye sahiptir. Hiçbir tahriş edici etkisi yoktur.
DENİZ KADAYIFI Carrageen Dahilen, çok kullanılan bir göğüs yumuşatıcı ve öksürük kesicidir.
DEVE DİKENİ Herba Cardui mariae Karaciğer hastalıklarına karşı ve safra artırıcı olarak kullanılır.
DUT MEYVASI Fructus Mori nigri Meyvalardan hazırlanan şurup, gargara halinde, ağız ve boğaz hastalıklarına (pamukçuk) karşı kullanılır.
EĞİR KÖKÜ Rhizoma Calami aromatici Gaz söktürücü, terletici ve antispazmotiktir. Dahilen Prostat, haricen ise romatizma için kullanılır.
FESLEĞEN Herba Basilici Yatıştırıcı, midevi, idrar artırıcı ve gaz söktürücüdür.
FUNDA Herba Ericae İdrar yolları dezenfektanı, idrar söktürücü ve kabız etkilere sahiptir.
GELİNCİK Flos Rhoeados Yatıştırıcı, öksürük kesici, göğüs yumuşatıcı ve hafif uyutucu etkilere sahiptir.
GİNSENG Ginseng Kalp kuvvetlendirici ve yorgunluğu gidericidir. Cinsel gücü artırıcı etkileri vardır.
GÜNLÜK Gummi Olibanum Dahilen kuvvet verici, yatıştırıcı, kabız, idrar artırıcı, adet söktürücü, adet getirici ve romatizma ağrılarını dindiricidir.
HALİLE (Kara-Sarı) Fructus Myrobalani Sarı halile müshil, Kara halile ise kabız olarak kullanılır. Haricen ise yara iyileştiricidir.
HARDAL TOHUMU Sinapis nigrae Haricen lapası, yakısı ve banyosu yapılir. Kanı cilde toplamak ve ağrı kesmek için kullanılır.
HATMİ ÇİÇEĞİ Flos Altheae Göğüs yumuşatıcı ve tahrişleri gidericidir.
HAVACIVA Radix Alkannae Kabız ve yara iyileştiricidir.
HAVUÇ TOHUMU Dauci carotae Midevi, gaz söktürücü, gebeliği önleyici ve cinsel gücü artırıcıdır.
HAYIT TOHUMU Agni-Casti idrar artırıcı, gaz söktürücü ve yatıştırıcıdır.
HÜNNAP Jujubae Göğüs yumuşatıcı, öksürük kesici, müshil ve kan temizleyicidir. Şeker hastalığına karşı da kullanılır.
IHLAMUR Flos Tiliae İdrar artırıcı, terletici, yatıştırıcı, uyutucu ve göğüs yumuşatıcıdır.
ISIRGAN Folium Urticae Yaprak veya kök, dahilen kan temizleyici, idrar artırıcı ve iştah açıcıdır.
İĞDE ÇİÇEĞİ Flos Elaeagni Kabız, kuvvet verici ve antiseptiktir. C vitamini deposudur. Gribe karşı etkilidir.
KAFUR Camphora Sinir sistemi, solunum ve kalp üzerinde uyarıcı etkileri vardır.
KAKULE Cardamomi İştah açıcı, gaz söktürücü ve midevi etkilere sahiptir. Kahveye konur.
KEBABİYE Cubebae Solunum sistemi antiseptiğidir. Belsoğukluğunda kullanılır.
KARANFİL Caryophyllus Uyarıcı, midevi ve antiseptik etkileri vardır.
KEKİK Herba Thymi Midevi, yatıştırıcı, antiseptik etkileri vardır.
KEREVİZ TOHUMU Apii graveolentus Uyarıcı ve iştah açıcıdır. Prostat için kullanılır.
KETEN TOHUMU Semen Lini Müshil, sindirim sistemi iltihapları ve tahrişlerine karşı koruyucudur.
KINAKINA Cortex Chinae midevi, sıtma ve gribal enfeksiyonlara karşı koruyucu, kalp yatıştırıcıdır.
KISA MAHMUT Chamaedrys midevi, uyarıcı, şeker hastalığına karşı etkilidir.
KIZILCIK Corni maris Etkili ve zararsız bir ishal kesicidir.
KİTRE Tragacantha Boğaz hastalıkları ve iltihaplarında koruyucudur.
KUDRET NARI Momordicae charantiae Mide ve barsak ülserine karşı dahilen kullanılır. Yara, çıban ve ekzemalarda haricen kullanılır.
KUŞBURNU Rosae caninae Bilhassa C vitamini bakımından zengindir. Kabız ve kuvvet vericidir. Şeker hastalığına karşı da kullanılır.
LAVANTA Flos Lavandulae İdrar artırıcı, romatizma ağrılarını dindirici, antiseptik, sinir ve kalp kuvvetlendiricidir.
MAHLEP Pruni mahaleb Afrodizyak, balgam söktürücü, nefes darlığı ve prostat için, ayrıca şeker hastalığına karşı kullanılır.
MENENGİÇ Terebinthina Chia Dahilen idrar ve solunum yolları antiseptiği olarak kullanılır.
MEYAN KÖKÜ Radix Liquiritiae Göğüs yumuşatıcı, balgam söktürücü, tad düzeltici ve öksürük kesici etkileri vardır.
MISIR PÜSKÜLÜ Stylus Maydis İdrar söktürücü ve taş düşürücüdür.
MUSKAT Myristicae Gaz söktürücü ve antiseptik olarak bilhassa karın ağrıları için kullanılır.
MÜRSAFİ Gummi Myrrihae Antiseptik ve uyarıcıdır. Bilhassa solunum yolu hastalıklarına karşı kullanılır.
NANE Folium Menthae Özellikle sinirsel kaynaklı mide bulantılarını kesici olarak etkilidir.
OĞULOTU Folium Melissae Yatıştırıcı, midevi, terletici ve antiseptiktir.
PAPATYA Chamomillae vulgaris İdrar artırıcı, yatıştırıcı, safra söktürücü, boğaz iltihaplarında ve iltihaplı yaralara karşı etkilidir.
PELİNOTU Herba Absinthii Midevi, ateş düşürücü, adet getirici etkileri vardır.
REZENE Foeniculi Midevi, gaz söktürücü ve süt artırıcıdır.
SAFRAN Crocus Stigmata Uyarıcı, iştah açıcı, adet söktürücü, koku ve renk vericidir. Değerli bir baharattır.
SALEP Tuber Salep Afrodizyak, kuvvet verici, çocuk ishallerini kesicidir.
SANDALOS Sandaraca Haricen ve dahilen romatizma ağrılarını dindirici olarak etkilidir.
SARI SABIR Aloe Kalın barsağa etkili bir müshildir.
SARI KANTARON Herba Hyperici Dahilen antispazmotik, kabız, yatıştırıcı, haricen ise antiseptik ve yara iyileştiricidir.
SERVİ KOZALAĞI Cupressi Çocukların gece işemelerinde, haricen basura ve kokulu ayak terlemelerine karşı kullanılır.
SİNAMEKİ Folium Sennae Kalın barsak üzerinde etkili olan, kuvvetli bir müshildir.
ŞAHTERE Herbe Fumariae İdrar artırıcı, yatıştırıcı, zayıflatıcı ve tansiyon düşürücüdür.
ŞEYTAN TERSİ Gummi Asa foetida Sinir sistemi yatıştırıcısı, hazmı kolaylaştırıcı ve gaz söktürücüdür.
ÜZERLİK TOHUMU Semen Pegani Kurt düşürücü, adet söktürücü, uyuşturucu, terletici ve yatıştırıcıdır.
ZAHTER Saturejae hortensis Şeker hastalığına karşı kullanılır.
ZENCEFİL Rhizoma Zingiberis Yatıştırıcı ve gaz söktürücüdür.
ZERDEÇAL Curcuma longae Midevi, gaz söktürücü ve safra artırıcıdır.
ZULUMBA Rhizoma Zedoariae İştah açıcı, uyarıcı, idrar artırıcı, balgam ve gaz söktürücüdür.
ACI YONGA Lignum Quassiae İştah açıcı, kuvvet verici, kurt ve ateş düşürücü
ADAÇAYI Salvia officinalis Gaz söktürücü, antiseptik, kuvvet verici ve uyarıcı
ALIÇ Fructus Crataegi Özellikle kalp üzerinde etkili, idrar söktürücü, kabız
ALTINOTU Herba Ceterachi İdrar söktürücü ve kabız etkileri vardır. Basura karşı, haricen kullanılır.
AMBER Ambra Grisea Kaşalot balığından elde edilir. Kalbi kuvvetlendirir, iştah açar ve cinsel arzuyu artırır.
ANASON Fructus Anisi Vulgaris Gaz söktürücü, iştah açıcı, süt artırıcı ve uyku vericidir.
ANDIZ KÖKÜ Radix Helenii Safra söktürücü, öksürük kesici, göğüs yumuşatıcı,kuvvet verici ve kurt düşürücüdür.
ARDIÇ TOHUMU Fructus Juniperi İdrar artırıcı, terletici, midevî ve antiseptik özellikleri vardır.
ASPİR Flos Carthami Romatizma ağrılarına karşı etkilidir. Dahilen terletici, kurt düşürücü ve adet getiricidir.
BALIKOTU Fructus Cocculi indici Dahilen kurt düşürücü, sara nöbetlerini azaltıcı olarak kullanılır. Tehlikeli bir drogdur.
BAMYA ÇİÇEĞİ Flos Hibisci Dahilen göğüs yumuşatıcı, lapa halinde haricen çıbanları olgunlaştırıcıdır.Kabızlığa karşı etkili ve zararsız bir drogdur.
BESBASE Rhizoma Polypodii Müshil, safra ve balgam söktürücü ve kurt düşürücü etkilere sahiptir.
BİBERİYE Folium Rosmarini Dahilen kabız, hazım sistemi uyarıcısı, safra artırıcı ve idrar söktürücü, haricen ise iltihaplı yaraların tedavisinde kullanılır.
BÖĞÜRTLEN Folium Rubi Kabız, kuvvet verici, idrar söktürücü ve şeker hastalığına karşı kullanılır. Bademcik iltihaplarında da gargara yapılır.
CİVAN PERÇEMİ Herba Millefolii İdrar artırıcı, iştah açıcı, gaz söktürücü, adet söktürücü ve yara iyileştiricidir.
ÇAKŞIROTU KÖKÜ Ferulae meifoliae Cinsel kudreti artırıcı olarak etkilidir.
ÇAM SAKIZI Terebenthina Communis Solunum ve idrar yolları hastalıklarında kullanılan etkili bir antiseptiktir.
ÇEKEM Fructus Visci albi Kabız, idrar artırıcı, kusturucu, kuvvet verici ve tansiyon düşürücü etkileri vardır. Romatizma ağrılarında kullanılır.
ÇÖREKOTU Semen Nigellae İdrar ve süt artırıcı, iştah açıcı ve adet söktürücüdür.
ÇÖVEN KÖKÜ Radix Saponariae albae Tedavide nadiren kullanılır. Bilhassa tahin helvası yapımında kullanılır. İdrar ve balgam söktürücüdür.
DAĞÇAYI Sideritis Uyarıcı, gaz söktürücü, iştah açıcı ve mide ağrılarını kesici özelliklere sahiptirler.
DEFNE YAPRAĞI Folium Lauri Terletici, antiseptik ve midevi etkilere sahiptir.
DEVE ÇÖKERTEN Fructus Tribuli Taş düşürücü, idrar söktürücü ve kuvvet verici olarak kullanılmaktadır.
DEMİR HİNDİ Pulpa Tamarindorum Müshil ve müleyyin bir etkiye sahiptir. Hiçbir tahriş edici etkisi yoktur.
DENİZ KADAYIFI Carrageen Dahilen, çok kullanılan bir göğüs yumuşatıcı ve öksürük kesicidir.
DEVE DİKENİ Herba Cardui mariae Karaciğer hastalıklarına karşı ve safra artırıcı olarak kullanılır.
DUT MEYVASI Fructus Mori nigri Meyvalardan hazırlanan şurup, gargara halinde, ağız ve boğaz hastalıklarına (pamukçuk) karşı kullanılır.
EĞİR KÖKÜ Rhizoma Calami aromatici Gaz söktürücü, terletici ve antispazmotiktir. Dahilen Prostat, haricen ise romatizma için kullanılır.
FESLEĞEN Herba Basilici Yatıştırıcı, midevi, idrar artırıcı ve gaz söktürücüdür.
FUNDA Herba Ericae İdrar yolları dezenfektanı, idrar söktürücü ve kabız etkilere sahiptir.
GELİNCİK Flos Rhoeados Yatıştırıcı, öksürük kesici, göğüs yumuşatıcı ve hafif uyutucu etkilere sahiptir.
GİNSENG Ginseng Kalp kuvvetlendirici ve yorgunluğu gidericidir. Cinsel gücü artırıcı etkileri vardır.
GÜNLÜK Gummi Olibanum Dahilen kuvvet verici, yatıştırıcı, kabız, idrar artırıcı, adet söktürücü, adet getirici ve romatizma ağrılarını dindiricidir.
HALİLE (Kara-Sarı) Fructus Myrobalani Sarı halile müshil, Kara halile ise kabız olarak kullanılır. Haricen ise yara iyileştiricidir.
HARDAL TOHUMU Sinapis nigrae Haricen lapası, yakısı ve banyosu yapılir. Kanı cilde toplamak ve ağrı kesmek için kullanılır.
HATMİ ÇİÇEĞİ Flos Altheae Göğüs yumuşatıcı ve tahrişleri gidericidir.
HAVACIVA Radix Alkannae Kabız ve yara iyileştiricidir.
HAVUÇ TOHUMU Dauci carotae Midevi, gaz söktürücü, gebeliği önleyici ve cinsel gücü artırıcıdır.
HAYIT TOHUMU Agni-Casti idrar artırıcı, gaz söktürücü ve yatıştırıcıdır.
HÜNNAP Jujubae Göğüs yumuşatıcı, öksürük kesici, müshil ve kan temizleyicidir. Şeker hastalığına karşı da kullanılır.
IHLAMUR Flos Tiliae İdrar artırıcı, terletici, yatıştırıcı, uyutucu ve göğüs yumuşatıcıdır.
ISIRGAN Folium Urticae Yaprak veya kök, dahilen kan temizleyici, idrar artırıcı ve iştah açıcıdır.
İĞDE ÇİÇEĞİ Flos Elaeagni Kabız, kuvvet verici ve antiseptiktir. C vitamini deposudur. Gribe karşı etkilidir.
KAFUR Camphora Sinir sistemi, solunum ve kalp üzerinde uyarıcı etkileri vardır.
KAKULE Cardamomi İştah açıcı, gaz söktürücü ve midevi etkilere sahiptir. Kahveye konur.
KEBABİYE Cubebae Solunum sistemi antiseptiğidir. Belsoğukluğunda kullanılır.
KARANFİL Caryophyllus Uyarıcı, midevi ve antiseptik etkileri vardır.
KEKİK Herba Thymi Midevi, yatıştırıcı, antiseptik etkileri vardır.
KEREVİZ TOHUMU Apii graveolentus Uyarıcı ve iştah açıcıdır. Prostat için kullanılır.
KETEN TOHUMU Semen Lini Müshil, sindirim sistemi iltihapları ve tahrişlerine karşı koruyucudur.
KINAKINA Cortex Chinae midevi, sıtma ve gribal enfeksiyonlara karşı koruyucu, kalp yatıştırıcıdır.
KISA MAHMUT Chamaedrys midevi, uyarıcı, şeker hastalığına karşı etkilidir.
KIZILCIK Corni maris Etkili ve zararsız bir ishal kesicidir.
KİTRE Tragacantha Boğaz hastalıkları ve iltihaplarında koruyucudur.
KUDRET NARI Momordicae charantiae Mide ve barsak ülserine karşı dahilen kullanılır. Yara, çıban ve ekzemalarda haricen kullanılır.
KUŞBURNU Rosae caninae Bilhassa C vitamini bakımından zengindir. Kabız ve kuvvet vericidir. Şeker hastalığına karşı da kullanılır.
LAVANTA Flos Lavandulae İdrar artırıcı, romatizma ağrılarını dindirici, antiseptik, sinir ve kalp kuvvetlendiricidir.
MAHLEP Pruni mahaleb Afrodizyak, balgam söktürücü, nefes darlığı ve prostat için, ayrıca şeker hastalığına karşı kullanılır.
MENENGİÇ Terebinthina Chia Dahilen idrar ve solunum yolları antiseptiği olarak kullanılır.
MEYAN KÖKÜ Radix Liquiritiae Göğüs yumuşatıcı, balgam söktürücü, tad düzeltici ve öksürük kesici etkileri vardır.
MISIR PÜSKÜLÜ Stylus Maydis İdrar söktürücü ve taş düşürücüdür.
MUSKAT Myristicae Gaz söktürücü ve antiseptik olarak bilhassa karın ağrıları için kullanılır.
MÜRSAFİ Gummi Myrrihae Antiseptik ve uyarıcıdır. Bilhassa solunum yolu hastalıklarına karşı kullanılır.
NANE Folium Menthae Özellikle sinirsel kaynaklı mide bulantılarını kesici olarak etkilidir.
OĞULOTU Folium Melissae Yatıştırıcı, midevi, terletici ve antiseptiktir.
PAPATYA Chamomillae vulgaris İdrar artırıcı, yatıştırıcı, safra söktürücü, boğaz iltihaplarında ve iltihaplı yaralara karşı etkilidir.
PELİNOTU Herba Absinthii Midevi, ateş düşürücü, adet getirici etkileri vardır.
REZENE Foeniculi Midevi, gaz söktürücü ve süt artırıcıdır.
SAFRAN Crocus Stigmata Uyarıcı, iştah açıcı, adet söktürücü, koku ve renk vericidir. Değerli bir baharattır.
SALEP Tuber Salep Afrodizyak, kuvvet verici, çocuk ishallerini kesicidir.
SANDALOS Sandaraca Haricen ve dahilen romatizma ağrılarını dindirici olarak etkilidir.
SARI SABIR Aloe Kalın barsağa etkili bir müshildir.
SARI KANTARON Herba Hyperici Dahilen antispazmotik, kabız, yatıştırıcı, haricen ise antiseptik ve yara iyileştiricidir.
SERVİ KOZALAĞI Cupressi Çocukların gece işemelerinde, haricen basura ve kokulu ayak terlemelerine karşı kullanılır.
SİNAMEKİ Folium Sennae Kalın barsak üzerinde etkili olan, kuvvetli bir müshildir.
ŞAHTERE Herbe Fumariae İdrar artırıcı, yatıştırıcı, zayıflatıcı ve tansiyon düşürücüdür.
ŞEYTAN TERSİ Gummi Asa foetida Sinir sistemi yatıştırıcısı, hazmı kolaylaştırıcı ve gaz söktürücüdür.
ÜZERLİK TOHUMU Semen Pegani Kurt düşürücü, adet söktürücü, uyuşturucu, terletici ve yatıştırıcıdır.
ZAHTER Saturejae hortensis Şeker hastalığına karşı kullanılır.
ZENCEFİL Rhizoma Zingiberis Yatıştırıcı ve gaz söktürücüdür.
ZERDEÇAL Curcuma longae Midevi, gaz söktürücü ve safra artırıcıdır.
ZULUMBA Rhizoma Zedoariae İştah açıcı, uyarıcı, idrar artırıcı, balgam ve gaz söktürücüdür.
BAZI TIBBİ BİTKİ YAĞLARI
ACI ELMA YAĞI Salvia Triloba Gaz söktürücü, midevi, ter kesici, idrar artırıcıdır. Haricen yara iyi edici ve antiseptik olarak kullanılır.
ANASON YAĞI Oleum anisi Sinir sistemi uyarıcısıdır.
BADEM YAĞI Oleum Amygdalae Dahilen müshil, haricen yumuşatı-
cı ve yara iyi edici olarak kullanılır.
BİBERİYE YAĞI Oleum Rosmarini Haricen romatizma ağrılarını dindirici olarak kullanılır.
CEVİZ YAĞI Juglandis regiae Müshil ve safra artırıcı olarak kullanılır.
ÇAM TERE- BENTİN YAĞI Oleum Terebinthinae Neft yağı olarak da tanınır. Hari-
cen romatizma ağrılarını giderici ve saçları besleyici olarak kullanılır
ÇÖREKOTU YAĞI Nigellae sativae Haricen saç dökülmesi ve kepeğe karşı kullanılır.
DEFNE YAĞI Lauri expressum Romatizma ağrılarını dindirici ve vücut parazitlerini öldürücüdür. Ayrıca, saç dökülmesini de önler.
HİNT YAĞI Oleum Ricini İnce barsak üzerinde etkili olan ve tahriş yapmayan bir müshildir
KAKAO YAĞI Oleum cacao Basur memelerini, kadınların göğüslerindeki yara ve çatlakları yumuşatmak için haricen kullanılır.
KARANFİL YAĞI Oleum Caryophylli Dişhekimliğinde antiseptik ve ağrı kesici olarak, dahilen ise gaz söktürücü olarak kullanılır.
KEKİK YAĞI Oleum Thymi Dahilen safra artırıcı, kurt düşürücü ve ağrı dindirici, haricen ise antiseptik olarak kullanılır.
KETEN YAĞI Oleum Lini Bezir yağı olarak bilinir. Yara ve yanık tedavisinde kullanılır.
KARABAŞ YAĞI Lavandulae Romanae Haricen ve dahilen antiseptik olarak kullanılır.
LİMON YAĞI Oleum Limonis Uyarıcı ve koku verici olarak kullanılmaktadır.
MERSİN YAĞI Oleum Myrti Dahilen bronşit, verem ve belsoğukluğu gibi hastalıkların tedavisinde ve şeker hastalığına karşı kullanılmaktadır.
NANE YAĞI Menthae Piperitae Hafif antiseptik, ferahlatıcı, koku verici ve mide bulantılarını giderici olarak kullanılır.
OKALİPTÜS YAĞI Oleum Eucalypti Antiseptik olarak haricen kullanılır.
SIĞLA YAĞI Styrax Liquidus Haricen antiseptik, yara iyi edici ve anti paraziter olarak kullanılır.
SUSAM YAĞI Oleum Sesami Dahilen müshil olarak etkilidir. Şe-
ker hastalığına karşı da kullanılır.
TARÇIN YAĞI Oleum Cinnamomi İştah açıcı ve midevi olarak dahilen kullanılır.
ANASON YAĞI Oleum anisi Sinir sistemi uyarıcısıdır.
BADEM YAĞI Oleum Amygdalae Dahilen müshil, haricen yumuşatı-
cı ve yara iyi edici olarak kullanılır.
BİBERİYE YAĞI Oleum Rosmarini Haricen romatizma ağrılarını dindirici olarak kullanılır.
CEVİZ YAĞI Juglandis regiae Müshil ve safra artırıcı olarak kullanılır.
ÇAM TERE- BENTİN YAĞI Oleum Terebinthinae Neft yağı olarak da tanınır. Hari-
cen romatizma ağrılarını giderici ve saçları besleyici olarak kullanılır
ÇÖREKOTU YAĞI Nigellae sativae Haricen saç dökülmesi ve kepeğe karşı kullanılır.
DEFNE YAĞI Lauri expressum Romatizma ağrılarını dindirici ve vücut parazitlerini öldürücüdür. Ayrıca, saç dökülmesini de önler.
HİNT YAĞI Oleum Ricini İnce barsak üzerinde etkili olan ve tahriş yapmayan bir müshildir
KAKAO YAĞI Oleum cacao Basur memelerini, kadınların göğüslerindeki yara ve çatlakları yumuşatmak için haricen kullanılır.
KARANFİL YAĞI Oleum Caryophylli Dişhekimliğinde antiseptik ve ağrı kesici olarak, dahilen ise gaz söktürücü olarak kullanılır.
KEKİK YAĞI Oleum Thymi Dahilen safra artırıcı, kurt düşürücü ve ağrı dindirici, haricen ise antiseptik olarak kullanılır.
KETEN YAĞI Oleum Lini Bezir yağı olarak bilinir. Yara ve yanık tedavisinde kullanılır.
KARABAŞ YAĞI Lavandulae Romanae Haricen ve dahilen antiseptik olarak kullanılır.
LİMON YAĞI Oleum Limonis Uyarıcı ve koku verici olarak kullanılmaktadır.
MERSİN YAĞI Oleum Myrti Dahilen bronşit, verem ve belsoğukluğu gibi hastalıkların tedavisinde ve şeker hastalığına karşı kullanılmaktadır.
NANE YAĞI Menthae Piperitae Hafif antiseptik, ferahlatıcı, koku verici ve mide bulantılarını giderici olarak kullanılır.
OKALİPTÜS YAĞI Oleum Eucalypti Antiseptik olarak haricen kullanılır.
SIĞLA YAĞI Styrax Liquidus Haricen antiseptik, yara iyi edici ve anti paraziter olarak kullanılır.
SUSAM YAĞI Oleum Sesami Dahilen müshil olarak etkilidir. Şe-
ker hastalığına karşı da kullanılır.
TARÇIN YAĞI Oleum Cinnamomi İştah açıcı ve midevi olarak dahilen kullanılır.
Süt
Süt yeni doğan memelilerin yegane gıdasıdır. Bir çocuğun beyin hücreleri
ilk 5.5 -7.0 yılda en hızlı gelişme göstererek, çocuğun beyin
potansiyelini oluşturur. Yeterli hayvansal gıda almayan ve bu arada
yeterli süt içmeyen çocukların beyin kapasiteleri yeterince
gelişmeyebilir. İleri yaşlarda bu açığı kapatmaları ve süt içen
çocukların beyin kapasitelerine erişmeleri pek mümkün olamamaktadır. Bu
potansiyeli harekete geçirebilecek en uygun besin maddesi ise süttür.
Yeni doğan bir bebeğin, en az 3 ay süreyle, bütün besin madde
gereksinmesini, karşılayabilecek yegane gıda ise sadece anne sütüdür.
Anne sütü yerine dünya çapında geniş kabul görmüş bir diğer süt ise inek
sütüdür.
Riboflavin ve Vitamin A bakımından günde bir litre süt içmek yeterli
olabilir. Ancak gebe ve emziren anneler için yeterli sayılmamaktadır.
Günde içilen bir bardak süt (100-250 cc), yaş gruplarına göre protein
gereksinmesinin ne kadarının karşılanabileceği Şekil 1 de verilmiştir.
Süt aynı zamanda, yetişkin ve yaşlı kişiler içinde çok gerekli olan
kalsiyumun en önemli kaynağıdır. Yaşlılar her gün yeterli kalsiyum
almazlarsa, kemikleri süngerimsi bir yapı kazanmakta, kırılgan hale
gelmekte ve çabuk kırılma eğilimi göstermektedir. Ayrıca, kırılan
kemiğin iyileşmesi de oldukça uzun zaman almaktadır. Her gün süt içmek,
bu bakımdan kemiklerin dayanıklılığının artmasına yardımcı olmaktadır.
İnsanların kalsiyum gereksinimleri ve bir litre sütün içerdiği kalsiyum
miktarı ise Şekil 2 de verilmiştir.
İnek sütü hafif asit reaksiyonunda olup, pH olarak 6.4-6.7 arasındadır.
İnsan sütü ise nötrdür. Bütün sütler bekletildiklerinde, bakterilerce
laktozun laktik aside parçalanması sonucu asit reaksiyonu artacaktır.
Organizmalar veya hücreler asit değişimine hassastır. Bütün vücut
sıvılarında olduğu gibi, süt de tampon (buffer) etkisine sahiptir.
Sütün tampon etkisi
Sütü, tampon etkisi, sıvının pH nın (asitlik veya bazlık), değişimini
bir ölçüde önler. Sonuç olarak süt, kendi reaksiyonu pek değişmeden, bir
miktar asit veya alkaliyi absorbe etme özelliğine sahiptir. Sütün bu
özelliği nedeniyle insanlarda, alkali veya asit zehirlenmesinde veya
muhtemel durumlar için kullanılır. Bazı mesleklerde çalışanlara,
anlaşmalar gereği, her gün bir miktar süt verilir. Sütün bu özelliği
yararlı olmakla birlikte, yüksek derecede tampon özelliğine sahip
sıvıların bebek beslenmesinde kullanılması aynı nedenlerle sakıncalı
olabilir. Çünkü bebeklerin asit salgılama kapasiteleri sınırlıdır. Besin
maddelerinin sindirilme aşamasında ve solusyon halinde iken, pH 5
seviyesinde aside maruz kalmaları gerekir. İşte bu nedenle insan sütü
tampon etkisi düşüktür.
Süte Alerji: Alerjik hastalıkların birçoğu, lokal bir hormon olan
histamin etkisiyle oluşur. Bu hormon, vücudun farklı yerlerindeki
hücrelerinde değişik miktarlarda depolanırken, lokal bir uyarı sonucu
salıverilmektedir. Histaminin normal işlevi, gastrik asidin mide içine
salıverilmesini başlatmak ve bağırsakların kaslı duvarlarını harekete
geçirmektir. Histaminin tepki gösterdiği bir başka "olay"da, vücut
dokuları arasında yabancı bir proteinin varlığıdır. Yabancı bir protein,
(örneğin sivrisinek ısırması veya arı sokması gibi) uygun şekil ve
büyüklükte olan bir reseptör tarafından çekilir.
Süte alerjisi olanlar iki açıdan farklılık gösterirler. Birincisi,
salıverilen histamin miktarına hassasiyetleri ve ikincisi de bazı
proteinlere karşı daha fazla antibody üretmeleridir. Proteinin vücuda
girdiği yerde tahriş söz konusudur. Vücudun solunum yollarında oluşan
alerji, burun akmasına, hapşırmaya, gözlerin yaşlanmasına kuru öksürüğe,
alerjik astıma ve zatürree semptomlarına neden olur.
İnek sütüne alerji olan birisi, inek sütü içeren bütün formlarına da
alerji vardır. Ayrıca inek sütüne alerjisi olanların en az yarısı, aynı
zamanda et proteinine karşı da hassastır. İnek sütüne hassasiyet,
bebeklikte başlar. Biberonla beslenen bebekler, bir hafta veya daha
fazla inek sütü aldıklarında hassasiyet kazanırlar. Bu arada bunlardan
birçoğu, problem yaratan semptomlar göstermez. Bu gibi bebeklerin
sindirim salgıları güçlendikçe hassasiyetlerini kaybederler. Bebeklerin
%6 sı zayıf sindirim kapasiteleri nedeniyle, yüksek derecede hassasiyet
gösterirler. İnek sütü ile beslendikleri sürece de normal sağlıklarını
ve büyümelerini sürdüremezler. Biberonla beslenen bebeklerde çok yüksek
duyarlılıkta olan bebekler ise nadir olmakla birlikte bebekler de ani
ölüm kurbanı olurlar.
Laktoz Toleranssızlığı
Laktozun sindiriminde, çocukların mide salgılarında bulunan ve çocuk 3
yaşına gelinceye kadar devam eden gençlik veya çocukluk enzimi ve
yetişkin enzimi etkili olmaktadır. Enzimin eksikliği sadece laktozun
sindirimini engellemekle kalmayıp, laktoz çok az miktarda alındığında
bile, bulantı ve kusmaya neden olmaktadır. Dolayısıyla yetersiz beslenen
toplumlarda bir çocuğun ileri yaşlarda sütten kesilmesine biyolojik
olarak limit getirmektedir. Bazı Asya ve Afrika toplumlarında,
populasyonun yarıdan fazlası, yetişkin enziminden yoksundur. Kafkas
toplumları arasında % 85 i bu enzime sahiptir. Yoğurttaki laktoz
enziminin parçalanmasını enzim yerine bakteri yapmakta ve bu problem
ortadan kalmaktadır.
Kansızlık
Süt, demirce fakir olup bir bebeğin demir gereksinmesini karşılayacak
düzeyde değildir. Uzun süre sütle beslenen, diğer gıdalardan uzak duran
çocuklarda kansızlık gelişme olasılığı da söz konusudur.
Sütle geçen hastalıklar
Ayrıca, hangi türe ait olursa olsun, süt,sağlıklı koşullarda üretilmemiş
ise o zaman hastalık etmeni mikroorganizmalar için de uygun besi ortamı
teşkil ederek hastalık taşıyıcısı olabilmektedir. Bu hastalıklar içinde
de en önemlisi, ineklerde yavru atmaya sebep olan Brusella hastalığıdır.
Bu hastalıkla bulaşık süt içerek Brusella etmenini alan hamile
kadınların da bebeklerini kaybetme riskleri vardır. Brusella, "Malta
Humması", "Akdeniz Humması" veya "Dalgalanan Humma" olarak da
bilinmektedir.
Sonuç
Süt çok değerli bir besin maddesi olmakla beraber tüketicinin karşısına
çıkmadan önce, sağlıklı koşullarda üretilmiş ve yine uygun koşullarda,
tüketime sunulmuş olmalıdır. Sütün oluştuğu meme sağlığı, sütün sağım
şekli kullanılan ekipmanın durumu, sağım sonrasında sütün muhafazası ve
değerlendirilmesi, sütün sağlıklı olması ve kalitesi açısından çok
önemli işlemlerdir. Bugün Avrupa ülkelerinin hemen hepsi gerek
tüketicinin kullanımına sunulan süt olsun gerekse süt işleme
endüstrisinde işlenmek üzere gelen sütler için standartları oluşturmuş
durumdadır. Bu standartlar arasında somatik hücre sayısı değeri uzun
süredir yerini almış ve kaliteli ve sağlıklı süt üretimi konusunda
uygulanan kontrol metotları arasına girmiştir.
Süt yeni doğan memelilerin yegane gıdasıdır. Bir çocuğun beyin hücreleri
ilk 5.5 -7.0 yılda en hızlı gelişme göstererek, çocuğun beyin
potansiyelini oluşturur. Yeterli hayvansal gıda almayan ve bu arada
yeterli süt içmeyen çocukların beyin kapasiteleri yeterince
gelişmeyebilir. İleri yaşlarda bu açığı kapatmaları ve süt içen
çocukların beyin kapasitelerine erişmeleri pek mümkün olamamaktadır. Bu
potansiyeli harekete geçirebilecek en uygun besin maddesi ise süttür.
Yeni doğan bir bebeğin, en az 3 ay süreyle, bütün besin madde
gereksinmesini, karşılayabilecek yegane gıda ise sadece anne sütüdür.
Anne sütü yerine dünya çapında geniş kabul görmüş bir diğer süt ise inek
sütüdür.
Riboflavin ve Vitamin A bakımından günde bir litre süt içmek yeterli
olabilir. Ancak gebe ve emziren anneler için yeterli sayılmamaktadır.
Günde içilen bir bardak süt (100-250 cc), yaş gruplarına göre protein
gereksinmesinin ne kadarının karşılanabileceği Şekil 1 de verilmiştir.
Süt aynı zamanda, yetişkin ve yaşlı kişiler içinde çok gerekli olan
kalsiyumun en önemli kaynağıdır. Yaşlılar her gün yeterli kalsiyum
almazlarsa, kemikleri süngerimsi bir yapı kazanmakta, kırılgan hale
gelmekte ve çabuk kırılma eğilimi göstermektedir. Ayrıca, kırılan
kemiğin iyileşmesi de oldukça uzun zaman almaktadır. Her gün süt içmek,
bu bakımdan kemiklerin dayanıklılığının artmasına yardımcı olmaktadır.
İnsanların kalsiyum gereksinimleri ve bir litre sütün içerdiği kalsiyum
miktarı ise Şekil 2 de verilmiştir.
İnek sütü hafif asit reaksiyonunda olup, pH olarak 6.4-6.7 arasındadır.
İnsan sütü ise nötrdür. Bütün sütler bekletildiklerinde, bakterilerce
laktozun laktik aside parçalanması sonucu asit reaksiyonu artacaktır.
Organizmalar veya hücreler asit değişimine hassastır. Bütün vücut
sıvılarında olduğu gibi, süt de tampon (buffer) etkisine sahiptir.
Sütün tampon etkisi
Sütü, tampon etkisi, sıvının pH nın (asitlik veya bazlık), değişimini
bir ölçüde önler. Sonuç olarak süt, kendi reaksiyonu pek değişmeden, bir
miktar asit veya alkaliyi absorbe etme özelliğine sahiptir. Sütün bu
özelliği nedeniyle insanlarda, alkali veya asit zehirlenmesinde veya
muhtemel durumlar için kullanılır. Bazı mesleklerde çalışanlara,
anlaşmalar gereği, her gün bir miktar süt verilir. Sütün bu özelliği
yararlı olmakla birlikte, yüksek derecede tampon özelliğine sahip
sıvıların bebek beslenmesinde kullanılması aynı nedenlerle sakıncalı
olabilir. Çünkü bebeklerin asit salgılama kapasiteleri sınırlıdır. Besin
maddelerinin sindirilme aşamasında ve solusyon halinde iken, pH 5
seviyesinde aside maruz kalmaları gerekir. İşte bu nedenle insan sütü
tampon etkisi düşüktür.
Süte Alerji: Alerjik hastalıkların birçoğu, lokal bir hormon olan
histamin etkisiyle oluşur. Bu hormon, vücudun farklı yerlerindeki
hücrelerinde değişik miktarlarda depolanırken, lokal bir uyarı sonucu
salıverilmektedir. Histaminin normal işlevi, gastrik asidin mide içine
salıverilmesini başlatmak ve bağırsakların kaslı duvarlarını harekete
geçirmektir. Histaminin tepki gösterdiği bir başka "olay"da, vücut
dokuları arasında yabancı bir proteinin varlığıdır. Yabancı bir protein,
(örneğin sivrisinek ısırması veya arı sokması gibi) uygun şekil ve
büyüklükte olan bir reseptör tarafından çekilir.
Süte alerjisi olanlar iki açıdan farklılık gösterirler. Birincisi,
salıverilen histamin miktarına hassasiyetleri ve ikincisi de bazı
proteinlere karşı daha fazla antibody üretmeleridir. Proteinin vücuda
girdiği yerde tahriş söz konusudur. Vücudun solunum yollarında oluşan
alerji, burun akmasına, hapşırmaya, gözlerin yaşlanmasına kuru öksürüğe,
alerjik astıma ve zatürree semptomlarına neden olur.
İnek sütüne alerji olan birisi, inek sütü içeren bütün formlarına da
alerji vardır. Ayrıca inek sütüne alerjisi olanların en az yarısı, aynı
zamanda et proteinine karşı da hassastır. İnek sütüne hassasiyet,
bebeklikte başlar. Biberonla beslenen bebekler, bir hafta veya daha
fazla inek sütü aldıklarında hassasiyet kazanırlar. Bu arada bunlardan
birçoğu, problem yaratan semptomlar göstermez. Bu gibi bebeklerin
sindirim salgıları güçlendikçe hassasiyetlerini kaybederler. Bebeklerin
%6 sı zayıf sindirim kapasiteleri nedeniyle, yüksek derecede hassasiyet
gösterirler. İnek sütü ile beslendikleri sürece de normal sağlıklarını
ve büyümelerini sürdüremezler. Biberonla beslenen bebeklerde çok yüksek
duyarlılıkta olan bebekler ise nadir olmakla birlikte bebekler de ani
ölüm kurbanı olurlar.
Laktoz Toleranssızlığı
Laktozun sindiriminde, çocukların mide salgılarında bulunan ve çocuk 3
yaşına gelinceye kadar devam eden gençlik veya çocukluk enzimi ve
yetişkin enzimi etkili olmaktadır. Enzimin eksikliği sadece laktozun
sindirimini engellemekle kalmayıp, laktoz çok az miktarda alındığında
bile, bulantı ve kusmaya neden olmaktadır. Dolayısıyla yetersiz beslenen
toplumlarda bir çocuğun ileri yaşlarda sütten kesilmesine biyolojik
olarak limit getirmektedir. Bazı Asya ve Afrika toplumlarında,
populasyonun yarıdan fazlası, yetişkin enziminden yoksundur. Kafkas
toplumları arasında % 85 i bu enzime sahiptir. Yoğurttaki laktoz
enziminin parçalanmasını enzim yerine bakteri yapmakta ve bu problem
ortadan kalmaktadır.
Kansızlık
Süt, demirce fakir olup bir bebeğin demir gereksinmesini karşılayacak
düzeyde değildir. Uzun süre sütle beslenen, diğer gıdalardan uzak duran
çocuklarda kansızlık gelişme olasılığı da söz konusudur.
Sütle geçen hastalıklar
Ayrıca, hangi türe ait olursa olsun, süt,sağlıklı koşullarda üretilmemiş
ise o zaman hastalık etmeni mikroorganizmalar için de uygun besi ortamı
teşkil ederek hastalık taşıyıcısı olabilmektedir. Bu hastalıklar içinde
de en önemlisi, ineklerde yavru atmaya sebep olan Brusella hastalığıdır.
Bu hastalıkla bulaşık süt içerek Brusella etmenini alan hamile
kadınların da bebeklerini kaybetme riskleri vardır. Brusella, "Malta
Humması", "Akdeniz Humması" veya "Dalgalanan Humma" olarak da
bilinmektedir.
Sonuç
Süt çok değerli bir besin maddesi olmakla beraber tüketicinin karşısına
çıkmadan önce, sağlıklı koşullarda üretilmiş ve yine uygun koşullarda,
tüketime sunulmuş olmalıdır. Sütün oluştuğu meme sağlığı, sütün sağım
şekli kullanılan ekipmanın durumu, sağım sonrasında sütün muhafazası ve
değerlendirilmesi, sütün sağlıklı olması ve kalitesi açısından çok
önemli işlemlerdir. Bugün Avrupa ülkelerinin hemen hepsi gerek
tüketicinin kullanımına sunulan süt olsun gerekse süt işleme
endüstrisinde işlenmek üzere gelen sütler için standartları oluşturmuş
durumdadır. Bu standartlar arasında somatik hücre sayısı değeri uzun
süredir yerini almış ve kaliteli ve sağlıklı süt üretimi konusunda
uygulanan kontrol metotları arasına girmiştir.
Biberiye cayi
Biberiye cayi oldukca iyi bir antiseptik. Dis eti rahatsizliklarinda evde ipanol yerine gargara icin bunu kullanabilirsiniz. Ayrica dis ameliyati (yanlis ilac kullanimi sonucu bunun temizlenmesi amaciyla) sonucu atilan dikislerin alinacagi tarihe kadar doktorun verdigi antiseptik ilac yerine biberiye cayi ile gargarayi tercih edebilirsiniz.
Biberiye cayi oldukca iyi bir antiseptik. Dis eti rahatsizliklarinda evde ipanol yerine gargara icin bunu kullanabilirsiniz. Ayrica dis ameliyati (yanlis ilac kullanimi sonucu bunun temizlenmesi amaciyla) sonucu atilan dikislerin alinacagi tarihe kadar doktorun verdigi antiseptik ilac yerine biberiye cayi ile gargarayi tercih edebilirsiniz.
Subscribe to:
Posts (Atom)
